‘Politiek Den Haag maak keuzes en kom in actie’
NVM Business is dé brancheorganisatie voor makelaars en taxateurs in het commercieel vastgoed: kantoren, bedrijfsgebouwen, winkels en beleggingen. Business Amsterdam praat met Sander Heidinga, voorzitter van NVM Business. Wij praten over de recente ontwikkelingen op de kantorenmarkt in Amsterdam en Den Haag.
Activiteiten van NVM Business
‘NVM Business vertegenwoordigt 572 ondernemingen en 930 makelaars en taxateurs gespecialiseerd in commercieel vastgoed. De waarde van het commercieel vastgoed in Nederland is circa € 2.000 miljard en de waarde van de transacties per jaar is ongeveer € 20 miljard.’
‘Dagelijks werken onze leden samen met provincies, gemeenten, ondernemers, opdrachtgevers en gebruikers van commercieel vastgoed. Wij stellen hoge eisen aan hun deskundigheid, (regionale) marktkennis en professionaliteit, en ondersteunen hen met data, research, innovatieve diensten en educatie.’
‘Wij bundelen data en verschaffen onze leden exclusieve toegang tot de NVM database, dataproducten en datatools. Alle aanbod- en transacties worden dagelijks in kaart gebracht en worden met onze leden uitgewisseld, waardoor zij beschikken over up-to-date informatie en inzicht in de ontwikkelingen op de markt van commercieel vastgoed.’
‘Door educatie van onze leden wordt de kwaliteit van hun dienstverlening verhoogd, waardoor zij beter hun (regionale) markt professioneel kunnen bedienen. Dit vraagt om constante innovatie van onze dienstverlening. Wij nemen deel of werken samen met externe partijen om alle benodigde data te vergaren en om te kunnen innoveren.’
Recente ontwikkelingen op de kantorenmarkt
‘Er is veel kapitaal beschikbaar in de markt. De rente is laag en er zijn ruime financieringsmogelijkheden, beschikbaar gesteld door banken en particuliere bronnen. Dit zijn allemaal oorzaken waardoor er goed wordt betaald voor kwalitatieve panden. Met name de kleinere kantoren en bedrijfsruimten gaan goed, voor de grotere kantoren zijn er verschillende signalen in de verschillende regionale markten.’
‘Amsterdam ontwikkelt zich goed en er zijn serieus grote ontwikkelingen op de Zuidas, in Sloterdijk en in Zuid Oost. Met name op de Zuidas zijn vele projecten in voorbereiding. Amsterdam is hip en happening en veel jong talent wil daar graag werken. Daarnaast heeft de gemeente een goede stedenbouwkundige dienst, die het mogelijk maakt voor vastgoedontwikkelaars om nieuwe projecten te realiseren.’
‘Den Haag, daarentegen, lijkt wat ingeslapen. Er is heel weinig goed nieuw aanbod. Den Haag heeft ook een hele andere uitstraling dan Amsterdam. Waar in Amsterdam de Zuidas goed is voor 30% van het commerciële vastgoed, is in Den Haag de overheid bepalend voor 30% van de markt. Door deze overheid heeft Den Haag een hele andere uitstraling en is minder aantrekkelijk voor jonge talent, die liever in Amsterdam werken en wonen. In Den Haag blijft de vastgoedmarkt achter, misschien ontbreekt er wel visie en lef. Men leunt kennelijk te veel op de overheid.’
Corona invloed op de kantorenmarkt
‘Eigenlijk weet nog niemand wat exact de invloed van de coronacrisis zal zijn. Ondernemers zijn bezig zich te oriënteren op het kantoorgebouw van de toekomst. Wat wel duidelijk is, dat jonge, getalenteerde werknemers, naast thuiswerken, plezierig willen werken in een kantoor met een hippe uitstraling. Zij verlangen een leuke werkplek en meer informele ruimten, waar zij hun collega’s kunnen ontmoeten. Ook worden hoge eisen gesteld aan het klimaat op kantoor. Het moet gezond zijn, dat vraagt om veel licht, lucht en groen zowel in als rondom het kantoor.’
Tips voor het aankopen of huren van een kantoor
‘Ondernemers, bedrijven en organisaties doen er goed aan na te denken over wat hun medewerkers verlangen van een prettig kantoor. Bereikbaarheid, ligging, faciliteiten en sfeer zijn belangrijke factoren voor de keuze van een aantrekkelijk kantoorpand. Natuurlijk is de prijs ook belangrijk, maar investeren in commercieel vastgoed blijkt vaak rendabel te zijn. Uit de markt bereiken ons nog geen signalen dat het prijsniveau van commercieel vastgoed onder druk staat of zelfs gaat dalen. Belangrijk is dat men zich laat goed laat adviseren door deskundigen in het proces van kopen of huren van een kantoorpand.’
Vraag aan de politiek
Voor onze markt is het van het grootste belang dat de complexe stikstofproblematiek wordt opgelost. Vanuit politiek Den Haag zijn er nu signalen dat in het nieuwe regeerakkoord fondsen worden vrijgemaakt om deze problematiek te lijf te gaan. Ook schijnt het, dat er fondsen komen om boeren te faciliteren om hun bedrijfsvoering aan te passen of zelfs hun bedrijf te beëindigen. Voor perspectief; door 1% van de agrarische grond in te zetten voor bouwprojecten, kan dat al een substantiële bijdrage leveren aan het verminderen van het tekort aan onroerend goed. De politiek doet er goed aan duidelijke keuzes te maken en in actie te komen. Voor de welvaart en het welzijn van alle bedrijven, organisaties en inwoners van ons land.’
