De werkvloer na corona: hoe creëer je een veilige werkomgeving voor iedereen?

De coronamaatregelen zijn versoepeld en werknemers mogen weer naar ‘kantoor’. Maar hoe kun je als werkgever voldoen aan de verplichting om de veiligheid van alle werknemers te waarborgen? Mag je medewerkers bijvoorbeeld verbieden om naar kantoor te komen als zij niet gevaccineerd zijn?

Creëren van een veilige werkomgeving

Om een veilige werkomgeving te kunnen bieden en passende maatregelen te treffen, is het voor veel werkgevers van belang om te weten wie van de werknemers gevaccineerd is. Maar mag je daarnaar vragen? Ja, dat mag, maar een werknemer hoeft hier niet op te antwoorden. En als een werknemer wel antwoordt, mag de werkgever de vaccinatiestatus niet registreren. 

Treffen van maatregelen

Wat te doen als werknemers niet willen aangeven wat hun vaccinatiestatus is? Verstandig is om beleid te maken welke maatregelen in dat geval worden genomen om te zorgen voor een veilige werkomgeving voor iedereen. Hierbij kan gedacht worden aan het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (het dragen van een mondkapje), het aanbieden van gratis zelftesten, het aanpassen van het werkrooster of de werkplek (het plaatsen van schermen) en het faciliteren van thuiswerken. 

Het doel heiligt de middelen?

Door dergelijke maatregelen te nemen ontstaat er echter een onderscheid tussen werknemers die wel gevaccineerd zijn (zij hoeven geen mondkapje op) en werknemers die dit niet zijn of dat niet willen zeggen. Is dit onderscheid gerechtvaardigd? Waarschijnlijk wel, omdat het een hoger doel dient: namelijk het creëren van een veilige werkomgeving. Het uiteindelijke oordeel over de rechtvaardigheid is – zoals vaak – aan de rechter: de rechter beoordeelt hierbij de noodzaak van de maatregel (wordt er bijvoorbeeld gewerkt met kwetsbare mensen), of de maatregel in verhouding staat tot het doel om een veilige werkomgeving te creëren en of het doel niet op een minder ingrijpende wijze kan worden bereikt. 

Is geen of een ontkennend antwoord op de vraag naar de vaccinatiestatus voldoende om een werknemer te verbieden naar kantoor te gaan? Waarschijnlijk niet, omdat de werkgever ook minder ingrijpende maatregelen kan nemen om te zorgen voor een veilige werkomgeving. Dit kan natuurlijk anders zijn in het geval van een niet-gevaccineerde verpleegkundige die met kwetsbare patiënten werkt. Het laatste woord daarover is aan de rechter.